จากการให้บริการวิชาการในโครงการบูรณาการบริการวิชาการกับการเรียนการสอน
: การส่งเสริมการ
เลิกสูบบุหรี่
(วิชาปฏิบัติการสร้างเสริมสุขภาพและการป้องกันการเจ็บป่วย) เมื่อเดือนมีนาคม
– เมษายน 2557 พบประเด็นความรู้ที่น่าสนใจ ดังนี้
ประเด็นที่
1 ปัจจัย/สาเหตุที่ทำให้คนหันกลับไปสูบบุหรี่อีก/เลิกบุหรี่ไม่สำเร็จนั้นแตกต่างกันในแต่ละบุคคล
ได้แก่
1) ปัจจัยด้านจิตใจ เช่น
มีความเครียด/ความกดดันในชีวิตแล้วใช้วิธีสูบบุหรี่เพื่อให้เกิดความผ่อนคลาย
สบายใจ ทั้งๆที่ทราบดีว่าบุหรี่มีโทษร้ายแรงเพียงใด
2)
ปัจจัยด้านสังคม/สิ่งแวดล้อม
เช่นเห็นเพื่อนสูบก็ทำให้เกิดความรู้สึกอยากสูบขึ้นมาอีก หรือถูกคนรอบข้าง คนในครอบครัวบ่นมากๆจนเกิดความหงุดหงิด
รำคาญเลยสูบบุหรี่เพื่อประชด เป็นต้น
ประเด็นที่
2 เทคนิคการสร้างแรงจูงใจในการลด ละ เลิกบุหรี่
มีหลากหลายวิธีและมีอิทธิพลต่อการสร้างแรงจูงใจของผู้ติดบุหรี่ให้อยากเลิกบุหรี่แตกต่างกันในแต่ละบุคคล เทคนิคที่ใช้ได้ผล คือ
1)ใช้บุคคลสำคัญในชีวิตเป็นสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ
ทำให้เกิดแรงจูงใจที่จะเลิกบุหรี่ เช่นมารดา บุตร เป็นต้น
2)ใช้สื่อกระตุ้นให้เกิดความกลัวที่จะเป็นโรคร้ายแรงตามมาจากการสูบบุหรี่อย่างหนัก
เช่นภาพผู้ป่วยโรคมะเร็งจากบุหรี่
การสาธิตโดยใช้ปอดจำลอง การยกตัวอย่างผู้ป่วยอื่นๆในชุมชนที่เป็นโรคร้ายแรง จากผลของการสูบบุหรี่ เป็นต้น
ประเด็นที่
3
การใช้มะนาวเป็นตัวช่วยในการเลิกสูบบุหรี่ เพราะมะนาวมีผลทำให้ลิ้นขม
เฝื่อน เนื่องจากมะนาวมีผลต่อการทำงานของต่อมรับรสขม
เมื่อสูบบุหรี่จะทำให้รสชาติบุหรี่เปลี่ยนเป็นขมจนไม่อยากสูบบุหรี่อีก การใช้มะนาวเป็นตัวช่วยให้เลิกพฤติกรรมสูบบุหรี่นั้นสามารถอธิบายได้จากแนวคิดทฤษฎีการเรียนรู้เงื่อนไขแบบแบบลงมือกระทำ
(Operant Conditioning) ของ Skinner เป็นการใช้สิ่งเร้าเพื่อเป็นเงื่อนไขให้เกิดการเรียนรู้ที่จะเพิ่มพฤติกรรมที่พึงประสงค์
หรือลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ต่างๆ ดังแผนภูมิ
|
|
|
Positive Reinforcement
|
ลงโทษทางลบ
Negative Punishment
|
||
Positive Punishment
|
เสริมแรงทางลบ
Negative Reinforcement
|
ประเด็นที่
4
เทคนิคการให้คำปรึกษาเพื่อส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของผู้รับบริการ
โดยประยุกต์ใช้ หลักการ 5 A 5 R และ 5 D
-หลัก 5 A ประกอบด้วย Ask,
Advise, Assess, Assist, Arrange follow up
-หลัก 5 R ประกอบด้วย Relevance, Risks, Rewards, Road blocks, Repetition)
-หลัก 5 D ประกอบด้วย Delay, Deep Breath, Drink Water, Do something else,
Destination)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น